Uwaga
Serwis Wedariusz jest portalem tematycznym prowadzonym przez Grupę Wedamedia. Aby zostać wedapedystą, czyli Użytkownikiem z prawem do tworzenia i edycji artykułów, wystarczy zarejestrować się na witrynie poprzez złożenie wniosku o utworzenie konta, co można zrobić tutaj. Liczymy na Waszą pomoc oraz wsparcie merytoryczne przy rozwoju także naszych innych serwisów tematycznych.

kołatać

Z Wedariusz, słownik
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania

kołatać (język polski)

wymowa:
?/i
znaczenia:

czasownik przechodni niedokonany (dk. kołatnąć, zakołatać)

(1.1) książk. uderzać za pomocą kołatki w drzwi
(1.2) wydawać głuchy odgłos poprzez uderzanie
(1.3) książk. zabiegać w jakiejś sprawie u osoby lub instytucji
(1.4) książk. przen. niepewnie istnieć, zaledwie dawać o sobie znać

czasownik zwrotny niedokonany kołatać się (dk. zakołatać się)

(2.1) przest. poruszać się w tę i we w tę
(2.2) książk. przemieszczać się, jadąc z ogromną trudnością
(2.3) książk. przestawać to tu to tam, miotać się
(2.4) książk. przen. niepewnie istnieć, zaledwie dawać o sobie znać
odmiana:
(1.1-4) koniugacja IX lub koniugacja IX lub rzad. koniugacja I
(2.1-4) koniugacja IX lub koniugacja IX lub rzad. koniugacja I
przykłady:
(1.1) Wczoraj do furty klasztornej kołatała przygarbiona staruszka, prosząc o widzenie z gwardianem.
(1.1) Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje; kto szuka, znajduje; a kołaczącemu otworzą[1].
(1.2) Młodsi ministranci głośno kołaczą drewnianymi kołatkami w Wielki Piątek podczas procesji.
(1.3) Ich inspicjentka kołatała już w tej sprawie w magistracie, ale nic nie wskórała.
(2.1) Cmentarny kwestarz trzymał puszkę z kilkoma kołatającymi się monetami.
(2.2) Dyliżans zaczął kołatać się powoli drogą wzdłuż potoku.
(2.3) Pod koniec życia kołatał się nieszczęśnik od przytułku do przytułku po całej Galicji.
(2.4) Tak to kołatały się w jego sercu resztki nadziei.
składnia:
(1.1) kołatać do + D.
(1.2) kołatać + N.
(1.3) kołatać o + B. • kołatać do + D.
kolokacje:
(1.1) kołatać do bramy / do drzwi / do furty / do oknadelikatnie / natrętnie / uporczywie kołatać
(1.2) kołatać chodakami / drewniakamidrzwi kołaczą o futrynę
(1.3) kołatać o pomoc / o wsparcie / o cud
(1.4) nadzieja kołacze • niepokoje kołaczą
(2.4) pomysł / pytanie / nadzieja kołacze się • kołatać się w głowie / w umyśle
synonimy:
(2.2) kolebać się, telepać się
(2.3) włóczyć się
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. kołatanie n, kołatka ż
związki frazeologiczne:
etymologia:
prasł. *kolatatiłomotać, uderzać[2]
uwagi:
tłumaczenia:
źródła:
  1. Ewangelia wg św. Łukasza 11,10, Biblia Tysiąclecia Online, Poznań 2003 (tłum. Walenty Prokulski)
  2. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło kołatać w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.