jechać

jechać (język polski)

jedzie (1.1) samochód

oni jadą (1.2) metrem

wymowa:

IPA: [ˈjɛxaʨ̑], AS: [i ̯eχać] ​

​

znaczenia:

czasownik nieprzechodni niedokonany (dk. brak)

(1.1) o pojazdach: poruszać się, przemieszczać się z jednego miejsca na inne

(1.2) o człowieku, towarze, zwierzęciu itp.: poruszać się, przemieszczać się przy użyciu pojazdu lub na grzbiecie zwierzęcia

(1.3) pot. o butach, sankach: ślizgać się

(1.4) pot. brzydko pachnieć, śmierdzieć

(1.5) druk. drukować (w szczególności duży nakład)

odmiana:

(1.1-5) koniugacja XI

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		jechać
czas teraźniejszy		jadę	jedziesz	jedzie	jedziemy	jedziecie	jadą
czas przeszły	m	jechałem	jechałeś	jechał	jechaliśmy	jechaliście	jechali
	ż	jechałam	jechałaś	jechała	jechałyśmy	jechałyście	jechały
	n	jechałom	jechałoś	jechało
tryb rozkazujący		niech jadę	jedź	niech jedzie	jedźmy	jedźcie	niech jadą
pozostałe formy czas przyszły m będę jechał, będę jechać będziesz jechał, będziesz jechać będzie jechał, będzie jechać będziemy jechali, będziemy jechać będziecie jechali, będziecie jechać będą jechali, będą jechać ż będę jechała, będę jechać będziesz jechała, będziesz jechać będzie jechała, będzie jechać będziemy jechały, będziemy jechać będziecie jechały, będziecie jechać będą jechały, będą jechać n będę jechało, będę jechać będziesz jechało, będziesz jechać będzie jechało, będzie jechać czas zaprzeszły m jechałem był jechałeś był jechał był jechaliśmy byli jechaliście byli jechali byli ż jechałam była jechałaś była jechała była jechałyśmy były jechałyście były jechały były n jechałom było jechałoś było jechało było forma bezosobowa czasu przeszłego jechano tryb przypuszczający m jechałbym, byłbym jechał jechałbyś, byłbyś jechał jechałby, byłby jechał jechalibyśmy, bylibyśmy jechali jechalibyście, bylibyście jechali jechaliby, byliby jechali ż jechałabym, byłabym jechała jechałabyś, byłabyś jechała jechałaby, byłaby jechała jechałybyśmy, byłybyśmy jechały jechałybyście, byłybyście jechały jechałyby, byłyby jechały n jechałobym, byłobym jechało jechałobyś, byłobyś jechało jechałoby, byłoby jechało imiesłów przymiotnikowy czynny m jadący, niejadący ż jadąca, niejadąca jadące, niejadące n jadące, niejadące imiesłów przysłówkowy współczesny jadąc, nie jadąc rzeczownik odczasownikowy jechanie, niejechanie

przykłady:

(1.1) Wyprzedził nas jadący szybko samochód.

(1.2) Po drugiej stronie właśnie jedzie grupa amazonek.

(1.3) Te buty nie jadą, ale mama kazała mi je ubrać.

(1.4) Nawet nie próbowałem z nim rozmawiać, bo strasznie jechało od niego wódką.

(1.5) — Co drukujesz? — Jadę jeszcze to wczorajsze zlecenie.

składnia:

(1.2) jechać + N. • jechać do + D. • jechać na + B.

kolokacje:

(1.1) jechać szybko / wolno • jechać z dużą / małą prędkością • jechać drogą / po drodze / ulicą / po ulicy / łąką / po łące / …

(1.2) jechać samochodem / pociągiem / konno / na oklep / … • jechać na rowerze / wrotkach / sankach / koniu / … • jechać do domu / Warszawy / pracy / … • jechać na urlop / na wczasy / … • jechać do miasta / na wieś

synonimy:

(1.1) st.pol. jachać

(1.2) podróżować

(1.4) cuchnąć, śmierdzieć

antonimy:

(1) stać; lecieć, iść

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

czas. odjeżdżać, jeździć ndk., dojeżdżać ndk., dojechać dk., najeżdżać ndk., najechać dk., objeżdżać ndk., objechać dk., przejeżdżać ndk., przejechać dk., przyjeżdżać ndk., przyjechać dk., ujeżdżać ndk., ujechać dk., ujeździć dk., wjeżdżać ndk., wjechać dk., wyjeżdżać ndk., wyjechać dk., zajeżdżać ndk., zajechać dk., zjeżdżać ndk., zjechać dk., pojechać dk.

rzecz. jechanie n, jazda ż, jeźdźczyni ż, wyjazd mrz, podjazd mrz, jezdnia ż, jeździec mos, przyjezdny mos, zajezdnia ż, Przejazd mrz, przejazd mrz

przym. przyjezdny, jeździecki, zjazdowy

związki frazeologiczne:

jechać na ręcznym • jechać na jednym wozie / jechać na jednym wózku • jechać po kimś • jechać z czymś • jedzie mi tu czołg • święty Marcin błoniem jedzie siwym koniem / święty Marcin na białym koniu jedzie / na białym koniu święty Marcin jedzie • Benedykt w pole z grochem, Wojciech z owsem jedzie • na koniu jedzie, a konia szuka • z głupią radą do dupy jadą • szczęście wlecze się pomału, a nieszczęścia jadą pocztą • jechać z Krakowa do Warszawy na Lublin • kto nie jechał na białym, nie jechał na dobrym koniu • jedź ty do mnie na głody, ja do ciebie na gody

etymologia:

uwagi:

• „jechać” oznacza czynność jednokrotną; por. forma wielokrotna jeździć
• por. lecieć • iść • płynąć

tłumaczenia:

• albański: (1.1) nisem, shkoj
• angielski: (1.1) go; (1.2) go, ride, drive, travel; (1.3) slide
• białoruski: (1.1) ехаць; (1.2) ехаць; (1.3) катацца; (1.4) смярдзець
• czeski: (1.1) jet
• dolnołużycki: (1.1) jěś; (1.2) jěś
• duński: (1.1) køre; (1.2) ride
• esperanto: (1.1) veturi, iri
• hiszpański: (1.1) ir; (1.2) viajar, desplazarse, (na zwierzu) montar; (1.3) deslizarse
• holenderski: (1.1) rijden; (1.2) rijden
• japoński: (1.1) 走る
• łaciński: (1.1) eo, vado, gradior
• niemiecki: (1.1) fahren; (1.2) fahren; (1.3) schlittern
• nowogrecki: (1.1) κυκλοφορώ, κινούμαι, πηγαίνω; (1.2) οχούμαι, κινούμαι (με όχημα), οδηγώ (όχημα), πάω (με όχημα); (1.3) γλιστρώ, παγοδρομώ; (1.4) μυρίζω, βρωμάω
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (1.2) jechać na rowerze: , jechać pociągiem:  ,    
• rosyjski: (1.1) ехать; (1.2) ехать; (1.3) скользить; (1.4) нести
• ukraiński: (1.1) їхати
• wenedyk: (1.1) rur
• wilamowski: (1.1) fuø̄n, fuön, fiüen; (1.2) fuø̄n, fuön, fiüen
• włoski: (1.1) andare; (1.2) andare

źródła: