rozpalać

rozpalać (język polski)

ktoś rozpala (1.2) pochodnie

kowal rozpala (1.3) podkowę

promień słońca rozpala (1.4) chmury

gol rozpala (1.6) radość na trybunach

wymowa:

IPA: [rɔsˈpalaʨ̑], AS: [rospalać], zjawiska fonetyczne: utr. dźw.

​

znaczenia:

czasownik

(1.1) ndk. od: rozpalić

(1.2) powodować, że coś zacznie się palić

(1.3) bardzo silnie rozgrzewać

(1.4) przen. nadawać czemuś blask

(1.5) przen. pobudzać do działania

(1.6) przen. książk. czynić intensywnym jakieś uczucie

odmiana:

(1.1-6) koniugacja I

 

forma		liczba pojedyncza			liczba mnoga
		1. os.	2. os.	3. os.	1. os.	2. os.	3. os.
bezokolicznik		rozpalać
czas teraźniejszy		rozpalam	rozpalasz	rozpala	rozpalamy	rozpalacie	rozpalają
czas przeszły	m	rozpalałem	rozpalałeś	rozpalał	rozpalaliśmy	rozpalaliście	rozpalali
	ż	rozpalałam	rozpalałaś	rozpalała	rozpalałyśmy	rozpalałyście	rozpalały
	n	rozpalałom	rozpalałoś	rozpalało
tryb rozkazujący		niech rozpalam	rozpalaj	niech rozpala	rozpalajmy	rozpalajcie	niech rozpalają
pozostałe formy czas przyszły m będę rozpalał, będę rozpalać będziesz rozpalał, będziesz rozpalać będzie rozpalał, będzie rozpalać będziemy rozpalali, będziemy rozpalać będziecie rozpalali, będziecie rozpalać będą rozpalali, będą rozpalać ż będę rozpalała, będę rozpalać będziesz rozpalała, będziesz rozpalać będzie rozpalała, będzie rozpalać będziemy rozpalały, będziemy rozpalać będziecie rozpalały, będziecie rozpalać będą rozpalały, będą rozpalać n będę rozpalało, będę rozpalać będziesz rozpalało, będziesz rozpalać będzie rozpalało, będzie rozpalać czas zaprzeszły m rozpalałem był rozpalałeś był rozpalał był rozpalaliśmy byli rozpalaliście byli rozpalali byli ż rozpalałam była rozpalałaś była rozpalała była rozpalałyśmy były rozpalałyście były rozpalały były n rozpalałom było rozpalałoś było rozpalało było forma bezosobowa czasu przeszłego rozpalano tryb przypuszczający m rozpalałbym, byłbym rozpalał rozpalałbyś, byłbyś rozpalał rozpalałby, byłby rozpalał rozpalalibyśmy, bylibyśmy rozpalali rozpalalibyście, bylibyście rozpalali rozpalaliby, byliby rozpalali ż rozpalałabym, byłabym rozpalała rozpalałabyś, byłabyś rozpalała rozpalałaby, byłaby rozpalała rozpalałybyśmy, byłybyśmy rozpalały rozpalałybyście, byłybyście rozpalały rozpalałyby, byłyby rozpalały n rozpalałobym, byłobym rozpalało rozpalałobyś, byłobyś rozpalało rozpalałoby, byłoby rozpalało imiesłów przymiotnikowy czynny m rozpalający, nierozpalający ż rozpalająca, nierozpalająca rozpalające, nierozpalające n rozpalające, nierozpalające imiesłów przymiotnikowy bierny m rozpalany rozpalani ż rozpalana rozpalane n rozpalane imiesłów przysłówkowy współczesny rozpalając, nie rozpalając rzeczownik odczasownikowy rozpalanie, nierozpalanie

przykłady:

(1.2) Pamiętajcie dzieci – nie wolno rozpalać ognisk w lesie.

(1.3) Żarówka świeci, ponieważ prąd elektryczny rozpala włókno wolframowe.

(1.4) Wieczorne słońce rozpala złociście taflę jeziora.

(1.5) Na Bliskim Wschodzie nierozważne decyzje polityczne często rozpalają nowe konflikty zbrojne.

(1.6) Ech, już sam jego widok rozpala wszystkie moje zmysły!

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.2) niecić, rozniecać, wzniecać

(1.3) rozgrzewać

(1.5) rozbudzać, pobudzać, wzniecać

(1.6) rozniecać, rozbudzać

antonimy:

(1.2) gasić, przytłumiać

(1.3) schładzać

(1.4) gasić

(1.5) przytłumiać

(1.6) przytłumiać

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. rozpałka ż, palnik m, palarnia ż, spalarnia ż, palacz m, palaczka ż, podpalacz m, podpalaczka ż, zapalniczka ż, zapałka ż, rozpalanie n

czas. palić, rozpalić, zapalać, zapalić, podpalać, podpalić, przypalać, przypalić, spalać, spalić

przym. podpalany, zapalony, palny

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• pruski: (1.2) aīsintun
• ukraiński: (1.1) розпалювати

źródła: