przedni

przedni (język polski)

wymowa:

IPA: [ˈpʃɛdʲɲi], AS: [pšedʹńi], zjawiska fonetyczne: zmięk.• utr. dźw. ​

znaczenia:

przymiotnik relacyjny

(1.1) znajdujący się na przodzie

(1.2) przest. idący lub stojący na przedzie

przymiotnik jakościowy

(2.1) przest. bardzo dobry

(2.2) przest. wyróżniający się, przodujący w czymś

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	przedni		przednia	przednie	przedni	przednie
dopełniacz	przedniego		przedniej	przedniego	przednich
celownik	przedniemu		przedniej	przedniemu	przednim
biernik	przedniego	przedni	przednią	przednie	przednich	przednie
narzędnik	przednim		przednią	przednim	przednimi
miejscownik	przednim		przedniej	przednim	przednich
wołacz	przedni		przednia	przednie	przedni	przednie
nie stopniuje się

(2.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza				liczba mnoga
	mos/mzw	mrz	ż	n	mos	nmos
mianownik	przedni		przednia	przednie	przedni	przednie
dopełniacz	przedniego		przedniej	przedniego	przednich
celownik	przedniemu		przedniej	przedniemu	przednim
biernik	przedniego	przedni	przednią	przednie	przednich	przednie
narzędnik	przednim		przednią	przednim	przednimi
miejscownik	przednim		przedniej	przednim	przednich
wołacz	przedni		przednia	przednie	przedni	przednie
stopień wyższy przedniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik przedniejszy przedniejsza przedniejsze przedniejsi przedniejsze dopełniacz przedniejszego przedniejszej przedniejszego przedniejszych celownik przedniejszemu przedniejszej przedniejszemu przedniejszym biernik przedniejszego przedniejszy przedniejszą przedniejsze przedniejszych przedniejsze narzędnik przedniejszym przedniejszą przedniejszym przedniejszymi miejscownik przedniejszym przedniejszej przedniejszym przedniejszych wołacz przedniejszy przedniejsza przedniejsze przedniejsi przedniejsze
stopień najwyższy najprzedniejszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najprzedniejszy najprzedniejsza najprzedniejsze najprzedniejsi najprzedniejsze dopełniacz najprzedniejszego najprzedniejszej najprzedniejszego najprzedniejszych celownik najprzedniejszemu najprzedniejszej najprzedniejszemu najprzedniejszym biernik najprzedniejszego najprzedniejszy najprzedniejszą najprzedniejsze najprzedniejszych najprzedniejsze narzędnik najprzedniejszym najprzedniejszą najprzedniejszym najprzedniejszymi miejscownik najprzedniejszym najprzedniejszej najprzedniejszym najprzedniejszych wołacz najprzedniejszy najprzedniejsza najprzedniejsze najprzedniejsi najprzedniejsze

przykłady:

(1.1) Wicher zdruzgotał nam reje, poszarpał w szmaty wszystkie żagle, a na koniec strzaskał maszt przedni.

(1.1) Przednią lewą nogę podniósł, odwrócił śliczną głowę z rożkami i uważnie nasłuchiwał

(1.2) Niech przynajmniej przednia straż ma dowódcę.

(2.1) Otóż, można zeń przyrządzać przedni napój na pobudzenie witalności.

(2.2) Pan Zagłoba wpadł w humor przedni, nikogo do głosu nie dopuścił.

składnia:

kolokacje:

(1.1) przednia szyba • przedni ząb • przedni napęd / zderzak • przednie koło • przednia łapa / noga

(1.2) przednia straż

(2.1) przednie wino • przedni trunek • przednie towarzystwo • przednia jakość • przednia zabawa • przednia sztuka

(2.2) orzeł przedni

synonimy:

(1.1) frontowy

(2.1) wyborny, świetny

(2.2) wyjątkowy, świetny

antonimy:

(1.1-2) tylny

(2.1) lichy, marny, kiepski

(2.2) pospolity

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. przód m, przodeczek m, przodkini ż, przodek m, przodownictwo n, przodownik m, przodowniczka ż, przodownica ż, przodowanie n, przednik m, poprzedzanie n, poprzedzenie n, wyprzedzanie n, wyprzedzenie n, przedniość ż, uprzedzanie n, uprzedzenie n, poprzednik m, poprzedniczka ż, przodowy m

czas. przodować ndk., poprzedzać ndk., poprzedzić dk., wyprzedzać ndk., wyprzedzić dk., uprzedzać ndk., uprzedzić dk.

przym. uprzedni, przodowy, przodkowy, przodowniczy, poprzedni

przysł. przednio, uprzednio, naprzód, wprzódy, nasamprzód

przyim. przed, przed-

tem. słow. przed-, przede-, przodo-

związki frazeologiczne:

przedni myśliwiec na derkacze • przednie nogi białe, biała łysina, jeśli koń dobry, wielka nowina • neprawy handel prowadzi, kto ziarno przednie zachowawszy, plewą kupczy

etymologia:

uwagi:

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) frontal
• białoruski: (1.1) пярэдні
• esperanto: (1.1) antaŭa
• francuski: (1.1) avant
• hiszpański: (1.1) delantero; (2.1) superior, excelente; (2.2) superior, excelente
• interlingua: anterior ^{(do weryfikacji)}
• kaszubski: (1.1) przédny
• kataloński: (1.1) frontal
• kazachski: (1.1) алдыңғы
• niemiecki: (1.1) vorder
• nowogrecki: (1.1) μπροστινός
• rosyjski: (1.1) передний; (2.1) передовой
• ukraiński: (1.1) передній
• wilamowski: (1.1) fjēder; (1.2) fjēder

źródła: