Uwaga |
---|
Aneks:Język duński - Dania
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
Dania to nazwa pisma fonetycznego używanego do zapisu dźwięków (nie fonemów) występujących w języku duńskim. System Dania używany jest w większości duńskich słowników; osoby uczące się tego języka powinny go sobie przyswoić.
W systemie Dania słowa zapisuje się kursywą w nawiasach kwadratowych. W użyciu są wszystkie litery alfabetu duńskiego oraz kilka dodatkowych znaków.
Akcent i iloczas
znak | nazwa | znaczenie | przykład |
---|---|---|---|
[ˡ] | hovedtryk | sylaba po znaku ˡ ma główny akcent wyrazowy | [sjokoˡlɑ·ðe] (chokolade) |
[ˌ] | bitryk | sylaba po znaku ˌ ma poboczny akcent wyrazowy | [ˡuðˌ brœ'ðe] (udbrede) |
[ˀ] | stød | (zwarcie krtaniowe) zob. też stød w Wikipedii | [ˡsen'] (sind) |
[·] | længde | samogłoska przed znakiem · jest wydłużona | [ˡmɑ·lə] (male) |
Samogłoski
znak | przykład | zapis | omówienie | nagranie |
---|---|---|---|---|
[ɑ] | [ˡmɑ·lə] | male | sam. przednia, niezaokrągl., otwarta | |
[α] | [ˡprα·lə] [ˡmαŋə] |
prale mange |
sam. tylna, niezaokrągl., otwarta | |
[ɑ̈] | [ˡdrɑ̈ŋ'] | dreng | | |
[ɑ̃] | [vɑ̃ roˡse ] | vin rose | sam. nosowa | |
[e] | [ˡde·lə] | dele | sam. przednia, niezaokrągl., półwąska | |
[ə] | [ˡpi·bə] | pibe | | |
[i] | [ ] | smile | sam. przednia, niezaokrągl., wąska | |
[o] | [ ] | skole | sam. tylna, zaokrągl., półwąska | |
[u] | [ ] | kulde | sam. tylna, zaokrągl., wąska | |
[y] | [ ] | hyle | sam. przednia, zaokrągl., wąska | |
[œ] | [ˡtœlə] | tælle | w niektórych wersjach Danii zapisywane [æ]; sam. przednia, niezaokrągl., półotwarta | |
[ø] | [ ] | føle | sam. przednia, zaokrągl., półwąska | |
[ö] | [ ] | høne | sam. przednia, zaokrągl., półotwarta | |
[ɔ̈] | [ ] | børste drømme |
sam. przednia, zaokrągl., otwarta | |
[ɑ̊] | [ˡtɑ̊·lə] | tåle | sam. tylna, zaokrągl., półotwarta | |
[ɔ] | [ˡbɔl'd] | bold | sam. tylna, zaokrągl., otwarta | |
[ɔ̃] | [ˡmɔ̃‧trɔ] | montre | sam. nosowa | |
[å] | [ ] | tåre | sam. tylna, zaokrągl., półotwarta | |
Spółgłoski
znak | przykład | zapis | omówienie | |
---|---|---|---|---|
[b] | [bœnˡsi'n] | benzin | jak polskie 'b'; może być zapisywana jako b (benzin) lub p (lampe) | |
[d] | [ˡdrɑ̊k] | druk | | |
[ð] | [ˡmɑð] | mad | | |
[f] | [ˡfœmdən] | femten | jak polskie 'f' | |
[g] | [ˡgæst] | gæst | | |
[h] | [ˡhɑ·lə] | hale | | |
[j] | [] [[ ]] | |||
[k] | [] [[ ]] | |||
[l] | [ˡli'] | lig | | |
[m] | [ˡmɑð] | mad | | |
[n] | [ˡnæt] | net | | |
[ŋ] | [ˡsαŋ] | sang | | |
[p] | [ˡpi·bə] | pibe | | |
[r] | [ˡrɑ̈st] | rest | | |
[ɹ] | [] [[ ]] | |||
[s] | [ˡsge'] | ske | | |
[þ] | [] [[ ]] | |||
[v] | [ˡvɑn'] | vand | | |
[w] | [] [[ ]] |
Bibliografia
- Otto Jespersen, Dania: Tidsskrift for Folkemål og Folkeminder (1890-1903)
- Steffen Heger (1974). Elementær dansk fonetik. Kopenhaga: Akademisk Forlag. ISBN 8750030892
- Christian Becker-Christensen (gł. red) (2000). Politikens Nudansk Ordbog med etymologi. Kopenhaga: Politikens Forlag. ISBN 8756760876
- Torsten Poulin, Lydskrift til gengivelse af dansk på Usenet, pdf: http://gyros.dk/usenet/dks/lydskrift_oversigt.pdf (porównanie systemów Dania, IPA i GDU)
- zob. też Dania (alfabet fonetyczny) w Wikipedii