dyktator

dyktator (język polski)

wymowa:

IPA: [dɨkˈtatɔr], AS: [dyktator]

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskoosobowy

(1.1) hist. urzędnik nadzwyczajny w republice rzymskiej, któremu przyznawano czasową władzę absolutną dla zapobieżenia kryzysowi; zob. też dyktator (starożytny Rzym) w Wikipedii

(1.2) polit. przywódca kraju, który sprawuje władzę w sposób autorytarny, pozaprawny i zwykle brutalny

(1.3) hist. tytuł przyznawany niektórym wojskowym dowódcom powstania

(1.4) książk. osoba narzucająca innym swoją wolę

odmiana:

(1.1-4)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	dyktator	dyktatorzy
dopełniacz	dyktatora	dyktatorów
celownik	dyktatorowi	dyktatorom
biernik	dyktatora	dyktatorów
narzędnik	dyktatorem	dyktatorami
miejscownik	dyktatorze	dyktatorach
wołacz	dyktatorze	dyktatorzy

przykłady:

(1.2) Przez kilka miesięcy od inwazji na Irak dyktator skutecznie się ukrywał

(1.3) Romuald Traugutt był ostatnim dyktatorem powstania styczniowego.

składnia:

kolokacje:

synonimy:

(1.2) autokrata, autokrator, despota, satrapa, tyran, samodzierżca, samowładca

(1.3) wódz naczelny, przywódca

(1.4) autokrata, despota, satrapa, tyran; książk. sobiepanek; pot. dzierżymorda, zamordysta

antonimy:

(1.2) demokrata

hiperonimy:

(1.1) urzędnik

(1.2) przywódca

(1.3) wódz

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. dyktatura ż, dyktat m, dyktatorstwo n, dyktowanie n, podyktowanie n

forma żeńska dyktatorka ż

czas. dyktować ndk., podyktować dk.

przym. dyktatorski

przysł. dyktatorsko

związki frazeologiczne:

kieszonkowy dyktator • dyktator mody

etymologia:

(1.1) łac. dictator < łac. dictare → zalecać, dyktować

(1.2-3) od (1.1)

uwagi:

zob. też dyktator w Wikipedii

tłumaczenia:

• angielski: (1.1) dictator; (1.2) dictator
• arabski: (1.2) دكتاتور m
• baskijski: (1.2) diktadore
• białoruski: (1.1) дыктатар m; (1.2) дыктатар m; (1.4) дыктатар m
• bułgarski: (1.1) диктатор m; (1.2) диктатор m
• chiński standardowy: (1.2) 獨裁者, 独裁者
• czeski: (1.2) diktátor m
• esperanto: (1.1) diktatoro
• estoński: (1.2) diktaator
• fiński: (1.2) diktaattori
• francuski: (1.1) dictateur m; (1.2) dictateur m
• hebrajski: (1.2) דיקטאטור m
• hiszpański: (1.2) dictador m
• holenderski: (1.2) dictator m
• ido: (1.2) diktatoro
• interlingua: (1.2) dictator
• islandzki: (1.2) einræðiherra m
• japoński: (1.2) 独裁者
• jèrriais: (1.2) dictateur m
• kataloński: (1.2) dictador m
• koreański: (1.2) 독재자
• kurmandżi: (1.2) diktator
• łaciński: (1.1) dictator m; (1.2) dictator m
• macedoński: (1.1) диктатор m
• niemiecki: (1.2) Diktator m
• nowogrecki: (1.1) δικτάτορας m
• perski: (1.1) دیکتاتور
• portugalski: (1.2) ditador m
• rosyjski: (1.1) диктатор m; (1.2) диктатор m; (1.4) диктатор m
• rumuński: (1.2) dictator m
• serbsko-chorwacki: (1.2) diktator m
• słowacki: (1.2) diktátor m
• suahili: (1.2) dikteta
• szwedzki: (1.2) diktator w
• tagalski: (1.2) diktador
• turecki: (1.2) diktatör
• ukraiński: (1.1) диктатор m; (1.2) диктатор m; (1.4) диктатор m
• węgierski: (1.2) diktátor
• wietnamski: (1.2) kẻ độc tài
• włoski: (1.2) dittatore m

źródła: