Uwaga |
---|
cukier
Wersja z dnia 14:16, 7 gru 2020 autorstwa imported>Maitake (Usuwam języki dodane hurtowo w pierwszej edycji przez użytkownika o wątpliwej wiarygodności; przemianowano odżibwa •• usunięto araukański, atlango, bemba, bukusu, caló, chinook, chorti, dogoński, dolnosaksoński, eton, europanto, folkspraak, glosa, griko selantino, ikalanga, ilongo, jämtlandzki, jukatański, komorski, kuroński, lapoński, madurski, masajski, morawski, mudnés, murcyjski, ndebele, norfolk, nubijski, palatynacki, papago, sepedi, solresol, szona, tswana, viestano, wagiman, walencki,...)
cukier (język polski)
- znaczenia:
rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy
- (1.1) chem. związek organiczny zbudowany z atomów węgla, wodoru i tlenu; zob. też węglowodany w Wikipedii
- (1.2) spoż. krystaliczna substancja, najczęściej o białej barwie, otrzymywana z trzciny cukrowej lub z buraków cukrowych, przeznaczona do słodzenia produktów spożywczych; zob. też cukier spożywczy w Wikipedii
- odmiana:
- (1.1)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik cukier cukry dopełniacz cukru cukrów celownik cukrowi cukrom biernik cukier cukry narzędnik cukrem cukrami miejscownik cukrze cukrach wołacz cukrze cukry - (1.2)
przypadek liczba pojedyncza mianownik cukier dopełniacz cukru celownik cukrowi biernik cukier narzędnik cukrem miejscownik cukrze wołacz cukrze
- przykłady:
- (1.1) Zawartość cukrów prostych (glukozy i fruktozy) w wielokwiatowych miodach pszczelich waha się średnio w zakresie 65–75% (…).[1]
- (1.2) Cukier składa się niemal w całości z sacharozy.
- (1.2) Herbaty nie słodzę, ale do kawy zawsze dodaję łyżeczkę cukru.
- składnia:
- kolokacje:
- (1.2) cukier w kostkach • łyżeczka cukru • cukier puder • cukier waniliowy • cukier wanilinowy • cukier kryształ • cukier buraczany • cukier trzcinowy
- synonimy:
- (1.1) sacharyd, węglowodan
- (1.2) reg. maz. cuker, reg. śl. cuker, reg. warmiński, reg. wielkopolski faryna
- antonimy:
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. cukiernica ż, cukierniczka ż, cukrownia ż, cukierek m, cukrzyk m, cukrzyca ż, cukrzenie n, cukiernictwo n, cukiernik mos, cukrówka ż, cukierkowość ż
- czas. cukrzyć ndk., pocukrzyć dk.
- przym. cukrzany, cukrowy, cukierkowy, cukierniczy
- związki frazeologiczne:
- cukier i rozum nigdy nie zaszkodzą • cukier krzepi
- etymologia:
- (1.1-2) niem. Zucker[2] < swn. zucura < arab. سكر (sukkar) < pers. شکر (shakar) < sanskr. शर्करा (sarkara)[3] < praindoeur. *ḱorkeh- → żwir; otoczak
- uwagi:
- zobacz hasło cukier w Wikipedii, zobacz hasło cukier w Wikicytatach
- tłumaczenia:
- abchaski: (1.2) ашакар
- adygejski: (1.2) шъоущыгъу
- afrykanerski: (1.2) suiker
- ajmara: (1.2) asukara
- aklanon: (1.2) asukar
- alabama: (1.2) champoli
- albański: (1.2) sheqer
- aleucki: (1.2) shak-alak
- angielski: (1.1) carbohydrate, sugars lm; (1.2) sugar
- arabski: (1.2) سكر (súkkar) m
- aragoński: (1.2) zucre
- asturyjski: (1.2) azucre
- awarski: (1.2) чакар
- azerski: (1.2) şəkər
- bambara: (1.2) sugoro
- baskijski: (1.2) azukre
- baszkirski: (1.2) шәкәр
- białoruski: (1.2) цукар m
- bislama: (1.2) suka
- boloński: (1.2) zóccher
- bośniacki: (1.2) šećer
- bretoński: (1.2) sukr
- bułgarski: (1.2) захар
- cebuano: (1.2) asukar
- chiński standardowy: (1.2) uproszcz. i trad. 糖 (táng)
- chorwacki: (1.2) šećer
- czamorro: (1.2) asukat
- czeczeński: (1.1) шекар
- czejeński: (1.2) ve'keemahpe
- czeski: (1.2) cukr
- czoktaw: (1.2) hapi champuli
- czuwaski: (1.2) сахӑр
- dolnołużycki: (1.2) cukor m
- dolnoniemiecki: (1.2) Sucker
- duński: (1.1) sukker n; (1.2) sukker n
- esperanto: (1.1) sukero; (1.2) sukero
- estoński: (1.2) suhkur
- ewe: (1.2) sukli
- farerski: (1.2) sukur
- fidżyjski: (1.2) suka
- fiński: (1.2) sokeri
- francuski: (1.1) sucre m; (1.2) sucre m
- franko-prowansalski: (1.2) sucro
- fryzyjski: (1.2) sűker
- galicyjski: (1.2) azucre m
- górnołużycki: (1.2) cokor m
- grenlandzki: (1.2) siorauyak
- gruziński: (1.2) շաքար
- guarani: (1.2) eíra, eiratá, asuka
- gudźarati: (1.2) ખાંડ (khānd)
- haitański: (1.2) sik
- hausa: (1.2) sukar
- hawajski: (1.2) kōpaʻa
- hebrajski: (1.2) סוכר
- hindi: (1.2) चीनी (ćīnī), खाँड (khānd), शक्कर (šakkar), शकर (šakar), शर्करा (šarkrā)
- hiszpański: (1.1) azúcar m ż; (1.2) azúcar m ż
- holenderski: (1.2) suiker
- ido: (1.2) sukro
- ilokano: (1.2) asukar
- indonezyjski: (1.2) gula
- inguski: (1.1) шекар
- interlingua: (1.2) sucro
- irlandzki: (1.2) siúcra
- islandzki: (1.2) sykur
- istriocki: (1.2) sucaro
- jaćwieski: (1.2) cukeris
- jakucki: (1.2) саахар
- japoński: (1.2) 砂糖 (さとう, satō), シュガー (shugā)
- jawajski: (1.2) gula
- jidysz: (1.1) צוקער (cuker) m; (1.2) צוקער (cuker) m
- karelski: (1.2) zouheri
- kaszubski: (1.2) cëczér
- kataloński: (1.2) sucre
- kazachski: (1.2) шекер
- keczua: (1.2) azucar, misk'ichina
- kikuju: (1.2) cukari
- kirgiski: (1.2) шекер
- kiribati: (1.2) tioka
- komi: (1.2) сакар
- koreański: (1.2) 설탕 (sŏlt’ang)
- kornijski: (1.2) sugra
- korsykański: (1.2) zùccheru
- kurmandżi: (1.2) şekir (do weryfikacji)
- ladyński: (1.2) zücher
- lezgiński: (1.2) шекер
- limburski: (1.2) sókker
- lingala: (1.2) sukali
- Lingua Franca Nova: (1.2) zucar
- litewski: (1.1) cukrus m; (1.2) cukrus m
- luganda: (1.2) sukaali
- luksemburski: (1.2) Zocker
- łaciński: (1.2) saccharum
- łotewski: (1.2) cukurs
- macedoński: (1.2) шеќер
- malajski: (1.2) gula
- malediwski: (1.2) ހަކުރު
- malgaski: (1.2) siramamy
- maltański: (1.2) zokkor
- manx: (1.2) shugyr
- maryjski: (1.2) сакыр
- minnan: (1.2) thnˆg
- mohawk: (1.2) katsikhe'takenra
- moksza: (1.2) сахар
- mołdawski: (1.2) zahăr
- mongolski: (1.2) чихэр
- nahuatl: (1.2) chiancacatl
- nauruański: (1.2) ituga
- niemiecki: (1.2) Zucker m
- niue: (1.2) suka
- normandzki: (1.2) chucre
- norweski (bokmål): (1.2) sukker
- novial: (1.2) sukru
- nowogrecki: (1.2) ζάχαρη ż
- odżibwe: (1.2) ziinzibaakwad
- ormiański: (1.1) շաքար
- osetyjski: (1.1) сӕкӕр
- osmański: (1.2) شكر (şeker)
- pali: (1.2) sakkharā
- papiamento: (1.2) suku
- pendżabski: (1.2) ਸ਼ਕਰ, ਖੰਡ, ਚੀਨੀ
- pensylwański: (1.2) Zucker
- perski: (1.2) شکر (shekar)
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- portugalski: (1.2) açúcar
- prowansalski: (1.2) sucre
- pruski: (1.2) cukkers
- rapanui: (1.2) tihota
- romansz: (1.2) zutger
- romski: (1.2) gudlipen
- rosyjski: (1.1) углевод m; (1.2) сахар m
- rumuński: (1.2) zahăr
- rusiński: (1.2) цукер
- samoański: (1.2) suka
- sanskryt: (1.2) शर्करा, (biały) सित
- sardyński: (1.2) súcuru
- serbski: (1.2) шећер, šećer
- siksika: (1.2) náápiiniiwan
- sindhi: (1.2) کنڊ
- slovio: (1.2) cukor (цукор)
- słowacki: (1.2) cukor
- słoweński: (1.2) sladkor
- somalijski: (1.2) sonkor
- sorani: (1.2) شه کر
- sotho: (1.2) swikiri
- sranan tongo: (1.2) sukru
- suahili: (1.2) sukari
- sundajski: (1.2) gula
- sycylijski: (1.2) zùccuru
- szkocki: (1.2) siucar
- szkocki gaelicki: (1.2) succar
- szwedzki: (1.2) socker n
- średnioangielski: (1.2) sugre
- tadżycki: (1.2) шакар
- tagalski: (1.2) asukal
- tahitański: (1.2) tihota
- tatarski: (1.2) шикёр
- telugu: (1.2) పంచదార (paMćadāra), చక్కెర (ćakkera), తీపి లవణము (tīpi lavaMamu)
- tetum: (1.2) masin midar
- tokelau: (1.2) suka
- tok pisin: (1.2) suga
- tonga: (1.2) suka
- turecki: (1.2) şeker
- turkmeński: (1.2) шекер
- tuvalu: (1.2) suka
- tuwiński: (1.2) чигир
- tybetański: (1.2) ཀ་ར
- udmurcki: (1.2) сакыр
- ukraiński: (1.2) цукор m
- urdu: (1.2) چینی (ćīnī), شکر (šakar), کھانڈ (khān.d)
- uzbecki: (1.2) шакар
- volapük: (1.2) jueg
- võro: (1.2) tsukõr
- walijski: (1.2) siwgr
- waloński: (1.2) souke
- wenecki: (1.2) sùcaro
- węgierski: (1.2) cukor
- wilamowski: (1.1) cökker m, cöker m, cökier m; (1.2) cökker m, cöker m, cökier m
- włoski: (1.2) zucchero
- wolof: (1.2) sukurr
- xhosa: (1.2) iswekile
- zulu: (1.2) ushukela
- żmudzki: (1.2) cukrus
- źródła:
- ↑ Maria Borawska, Leszek Arciuch, Anna Puścion-Jakubik, Dorota Lewoc, Zawartość cukrów (fruktozy, glukozy, sacharozy) i proliny w różnych odmianach naturalnych miodów pszczelich, „Problemy Higieny i Epidemiologii”, 2015, 96 (4), s. 816–820.
- ↑ Słownik zapożyczeń niemieckich w polszczyźnie, red. Marek Łaziński, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008, ISBN 978-83-01-15588-9, s. 46.
- ↑ hasło 'sugar' w Online Etymology Dictionary