Indeks:Polski - Regionalizmy częstochowskie

Regionalizmy częstochowskie – wyrazy i związku używane w regionie częstochowskim lub posiadające tam odmienne od typowego znaczenie.

Słowa charakterystyczne dla Częstochowy

• babok – straszydło
• bateryjka – latarka na baterie
• bełtać – wymiotować
• bliscy – słabo świeci
• burok – strój ludowy
• bziakać – narzekać, płakać
• chapeć – kapeć
• chlistać, chlizdać – chlapać, rozlewać
• chyrlać – kaszleć
• ciątać – błąkać się bez celu
• ciekać – uganiać się
• ciorać – brudzić
• ciulim – placek z ziemniaków i mięsa
• ciężyć – ciążyć
• człapka – pułapka na myszy
• doktór, doktórka – lekarz, lekarka
• druszlak, druślak – cedzak
• duldać – głośno pić
• dziabolić – narzekać
• dziorga – kradzież owoców
• frymusnik – nieposłuszne dziecko
• garus – zupa z owoców
• guguła – niedojrzały owoc
• hajza, hajzel – dom, toaleta
• hasie – rodzaj kruszywa, żużel
• ino – tylko
• kąpe – kąpię
• kocmołuch – nieporządny człowiek
• kulos – noga
• lipko - wizjer w drzwiach
• majloch – człowiek nieporadny, pijak
• manus – pijak
• mycka - czapka
• nielusy – ospały, nieporządny
• nikaj – nigdzie
• turlikać – toczyć się
• tyrpać – szturchać
• pieczonki – danie z ziemniaków przygotowane w żeliwnym kociołku, prażonki
• pierdyknąć – przewrócić się
• piterek – portfelik
• podawać (się) – urodzić się podobnym do rodziców
• porysane – porysowane
• pozołdy – słodycze
• pruciać – grzebać
• puścić – włączyć np. telewizor
• raniec – tornister
• rańsze – poranne (np. mleko)
• schow – schowaj
• schódki – krótkie schody
• siorbać – wydawać odgłosy przy jedzeniu np. zupy
• skuśka – skrót
• słapka – pułapka na myszy
• smytłać – zwlekać, robić niepotrzebne rzeczy
• smyrać – łaskotać
• strużka, strugaczka – temperówka
• susfoł – kłębek włosów, coś pozwijanego
• śpik - koza z nosa
• szkudzić – psuć, robić psikusy
• trejtać – deptać
• uksyć (się) – odłamać się, odpaść
• zalewajka – zupa kartoflana z żurkiem
• zastrużka – temperówka
• ziapać – dyszeć
• ziaziulka – rana, otarcie
• zgódka – czkawka
• zomorek – dziecko niejadek
• zrywka – mała reklamówka

Związki frazeologiczne

• częstochowski rym, wiersz częstochowski
• pierdoła z Kłobucka, czasem także pierdoła kłobucka
• popychać pierdoły - opowiadać plotki, rozmawiać o mało istotnych rzeczach
• w cały świat - nieregularnie, bez ładu np. " autobusy jeżdżą dziś w cały świat" - autobusy jeżdżą dziś nieregularnie
• prawie - w znaczeniu "właśnie" np. "Piotrek prawie wszedł do domu" - Piotrek właśnie wszedł do domu

Pozostałe

zobacz też:

• uwagi na temat słowniczków gwar w Wikisłowniku