nüchtern

nüchtern (język niemiecki)

wymowa:

IPA: ['nʏçtɐn] ​

​

znaczenia:

przymiotnik

(1.1) trzeźwy

(1.2) rozsądny, trzeźwo myślący

(1.3) o żołądku: pusty, pot. goły; o brzuchu: pusty

w funkcji przysłówka

(2.1) trzeźwo

(2.2) rozsądnie, trzeźwo

(2.3) na czczo

odmiana:

(1.1-2)

 

(zob. deklinacja przymiotnikowa)		liczba pojedyncza			liczba mnoga
przypadek	deklinacja	m	ż	n	m ż n
Nom.	słaba	der nüchterne	die nüchterne	das nüchterne	die nüchternen
	mieszana	(k)ein nüchterner	(k)eine nüchterne	(k)ein nüchternes	keine nüchternen
	mocna	nüchterner	nüchterne	nüchternes	nüchterne
Gen.	słaba	des nüchternen	der nüchternen	des nüchternen	der nüchternen
	mieszana	(k)eines nüchternen	(k)einer nüchternen	(k)eines nüchternen	keiner nüchternen
	mocna	nüchternen	nüchterner	nüchternen	nüchterner
Dat.	słaba	dem nüchternen	der nüchternen	dem nüchternen	den nüchternen
	mieszana	(k)einem nüchternen	(k)einer nüchternen	(k)einem nüchternen	keinen nüchternen
	mocna	nüchternem	nüchterner	nüchternem	nüchternen
Akk.	słaba	den nüchternen	die nüchterne	das nüchterne	die nüchternen
	mieszana	(k)einen nüchternen	(k)eine nüchterne	(k)ein nüchternes	keine nüchternen
	mocna	nüchternen	nüchterne	nüchternes	nüchterne

przykłady:

składnia:

kolokacje:

(1.3) auf nüchternen Magen → na pusty żołądek • mit nüchternem Magen

(2.2) nüchtern denken / entscheiden / sagen

synonimy:

(1.1) betrunken

(2.3) satt

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

rzecz. Nüchternheit ż

związki frazeologiczne:

etymologia:

śwn. nüehter(n) ← swn. nuohturn ← łac. nocturnus

To słowo wywodzi się z języka klasztornego. W średniowiecznych klasztorach pierwsze msze odprawiane były bardzo wcześnie rano, jeszcze przed pierwszym posiłkiem (dlatego nazywane był nocnymi). Znaczenie (1.3) jest więc pierwotne.

uwagi:

źródła: