| Uwaga |
|---|
jeść
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
jeść (język polski)
- wymowa:
- jeść, jem, IPA: [jɛ̇ɕʨ̑], AS: [i ̯ėść], zjawiska fonetyczne: podw. art.
- znaczenia:
czasownik przechodni niedokonany (dk. zjeść)
- (1.1) przyjmować pokarmy
- odmiana:
- (1.1)
forma liczba pojedyncza liczba mnoga 1. os. 2. os. 3. os. 1. os. 2. os. 3. os. bezokolicznik jeść czas teraźniejszy jem jesz je jemy jecie jedzą czas przeszły m jadłem jadłeś jadł jedliśmy jedliście jedli ż jadłam jadłaś jadła jadłyśmy jadłyście jadły n jadłom jadłoś jadło tryb rozkazujący niech jem jedz niech je jedzmy jedzcie niech jedzą pozostałe formy czas przyszły m będę jadł,
będę jeśćbędziesz jadł,
będziesz jeśćbędzie jadł,
będzie jeśćbędziemy jedli,
będziemy jeśćbędziecie jedli,
będziecie jeśćbędą jedli,
będą jeśćż będę jadła,
będę jeśćbędziesz jadła,
będziesz jeśćbędzie jadła,
będzie jeśćbędziemy jadły,
będziemy jeśćbędziecie jadły,
będziecie jeśćbędą jadły,
będą jeśćn będę jadło,
będę jeśćbędziesz jadło,
będziesz jeśćbędzie jadło,
będzie jeśćczas zaprzeszły m jadłem był jadłeś był jadł był jedliśmy byli jedliście byli jedli byli ż jadłam była jadłaś była jadła była jadłyśmy były jadłyście były jadły były n jadłom było jadłoś było jadło było forma bezosobowa czasu przeszłego jedzono tryb przypuszczający m jadłbym,
byłbym jadłjadłbyś,
byłbyś jadłjadłby,
byłby jadłjedlibyśmy,
bylibyśmy jedlijedlibyście,
bylibyście jedlijedliby,
byliby jedliż jadłabym,
byłabym jadłajadłabyś,
byłabyś jadłajadłaby,
byłaby jadłajadłybyśmy,
byłybyśmy jadłyjadłybyście,
byłybyście jadłyjadłyby,
byłyby jadłyn jadłobym,
byłobym jadłojadłobyś,
byłobyś jadłojadłoby,
byłoby jadłoimiesłów przymiotnikowy czynny m jedzący, niejedzący ż jedząca, niejedząca jedzące, niejedzące n jedzące, niejedzące imiesłów przymiotnikowy bierny m jedzony jedzeni ż jedzona jedzone n jedzone imiesłów przysłówkowy współczesny jedząc, nie jedząc rzeczownik odczasownikowy jedzenie, niejedzenie
- składnia:
- kolokacje:
- (1.1) jeść śniadanie
- synonimy:
- (1.1) neutr. konsumować, posilać się, pożywiać się, spożywać, sycić się, zjadać; pot. chapać, papusiać, szamać, wpieprzać, wpierniczać, wrzucać na ruszt, żreć, zżerać; wulg. wpierdalać[1]; st.pol. głość[2]
- hiperonimy:
- hiponimy:
- (1.1) dziobać (dzióbać), gryźć, jadać, łykać, śniadać, obiadować, objadać, objadać się, odżywiać się, paść się, pochłaniać, pogryzać, próbować, przegryzać, przekąszać, przełykać, skubać, smakować, ucztować, wieczerzać, wiosłować, wyjadać, zajadać[1]
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. jadalnia ż, jedzenie n, zjedzenie n, zjadanie n, podjadek m, jadło n, jadalność ż, jadaczka ż, zajadanie n, zajedzenie n, zajad m, wyjadanie n, wyjedzenie n, podjadanie n, podjedzenie n, ujadanie n, ujedzenie n, dojadanie n, dojedzenie n
- czas. zjeść dk., jadać ndk., zjadać ndk., zajadać ndk., zajeść dk., wyjadać ndk., wyjeść dk., podjadać ndk., podjeść dk., ujadać ndk., ujeść dk., dojadać ndk., dojeść dk.
- przym. jadalny, jedzeniowy
- związki frazeologiczne:
- jeść jak świnia • jeść jak wróbelek • jeść po królewsku[3] • jeść z ręki • móc jeść łyżkami • z czym to się je • przysłowia: będziesz ty w raju, gdzie diabli jeść dają[4] • gdzie kucharek sześć, tam nie ma co jeść • głodny woli jeść, niż muzyki słuchać[4] • jedzcie, pijcie, radam wam, co nie zjecie, to schowam[5] • jedzcie, pijcie, używajcie, po kieszeniach nie chowajcie[5] • kto się jeść wstydzi, ten brzuch tylko szydzi[3] • największy mędrzec zgłupieje, gdy ze trzy dni nic nie je[4] • nie jeść było słodkich gruszek, nie byłby cię bolał brzuszek[3] • pracować potrzeba, darmo nie jeść chleba[6] • robić każą, jeść nie dają i z folwarku wyganiaj[5] • tam chleb w niedzielę tylko jeść można[6]
- etymologia:
- prasł. *(j)ěsti < praindoeur. *h₁édti
- uwagi:
- (1.1) zobacz też: czasowniki nieregularne w języku polskim; por. jadać – czasownik wielokrotny, wyrażający regularność
- tłumaczenia:
- aceh: (1.1) pajôh
- alabama: (1.1) ipa
- amharski: (1.1) መብላት (mäblat)
- angielski: (1.1) eat
- arabski: (1.1) أكل (’ákala), آكل (ākala)
- bambara: (1.1) dun
- baskijski: (1.1) jan
- bawarski: (1.1) essn
- białoruski: (1.1) есці
- białoruski (taraszkiewica): (1.1) есьці
- bułgarski: (1.1) ям
- chorwacki: (1.1) jesti
- czeski: (1.1) jíst
- dolnołużycki: (1.1) jěsć
- duński: (1.1) spise
- esperanto: (1.1) manĝi
- fiński: (1.1) syödä
- francuski: (1.1) manger
- galicyjski: (1.1) comer
- górnołużycki: (1.1) jěsć
- grenlandzki: (1.1) tamorpoq
- gudźarati: (1.1) ખાવું (khāvuṁ), જમવું (jamavuṁ)
- hawajski: (1.1) ʻai
- hebrajski: (1.1) לאכול (leechol)
- hiszpański: (1.1) comer
- holenderski: (1.1) eten
- interlingua: (1.1) manducar
- islandzki: (1.1) borða
- japoński: (1.1) たべる (taberu), 食べる (taberu), 上がる (agaru)
- jidysz: (1.1) עסן (esn)
- kakczikel: (1.1) tej
- kataloński: (1.1) menjar
- keczua: (1.1) mikhuy
- krymskotatarski: (1.1) aşamaq
- litewski: (1.1) valgyti
- łaciński: (1.1) edo
- neapolitański: accevì
- niemiecki: (1.1) essen
- norweski (bokmål): (1.1) spise
- norweski (nynorsk): (1.1) ete
- nowogrecki: (1.1) τρώω (trṓō), τρώγω (trṓgō)
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)(1.1)
- połabski: (1.1) jest
- rosyjski: (1.1) есть
- sanskryt: (1.1) अद् (ad)
- slovio: (1.1) edat (едат)
- słowacki: (1.1) jesť
- suahili: (1.1) kukula
- szwedzki: (1.1) äta
- tahitański: (1.1) ʻamu
- ukraiński: (1.1) їсти
- węgierski: (1.1) eszik
- wilamowski: (1.1) asa, assa, aosa
- włoski: (1.1) mangiare
- wolof: (1.1) lekk
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2
Uniwersalny słownik języka polskiego, red. Stanisław Dubisz i Elżbieta Sobol, Wydawnictwo Naukowe PWN.
- ↑ Katarzyna Bednarska, Rośliny w słoweńskiej, czeskiej i polskiej frazeologii, „Acta Unicersitatis Lodziensis”, „Kształcenie polonistyczne cudzoziemców” nr 17/2010, s. 210.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 98.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 100.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 99.
- ↑ 6,0 6,1 Elżbieta Skorupska-Raczyńska, Nie trwam o jedzę, kiedy dobrze siedzę. O jedzeniu i żarciu w paremiologii polskiej dawnej i współczesnej, „Poznańskie Studia Polonistyczne”, „Seria Językoznawcza”, vol. 23 (43), nr 1/2016, s. 97.