Uwaga
Serwis Wedariusz jest portalem tematycznym prowadzonym przez Grupę Wedamedia. Aby zostać wedapedystą, czyli Użytkownikiem z prawem do tworzenia i edycji artykułów, wystarczy zarejestrować się na witrynie poprzez złożenie wniosku o utworzenie konta, co można zrobić tutaj. Liczymy na Waszą pomoc oraz wsparcie merytoryczne przy rozwoju także naszych innych serwisów tematycznych.

chudoba

Z Wedariusz, słownik
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Podobna pisownia Podobna pisownia: Chudoba

chudoba (język polski)

chudoba (1.6)
wymowa:
IPA[xuˈdɔba], AS[χudoba]
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) st.pol. bieda, ubóstwo, niedostatek[1]
(1.2) przest. pot. mienie osoby ubogiej, skromny dobytek[1] (zwykle w liczbie pojedynczej)
(1.3) st.pol. ktoś wychudzony[1]
(1.4) gw. inwentarz żywy[1] (zwykle w liczbie pojedynczej)
(1.5) gw. bydlę[1]
(1.6) gw. chuda szkapa[1]
(1.7) gw. chudość[1]
(1.8) daw. bud. niepotrzebna chudość rozmiarów budowli[1]
(1.9) gw. (Bukowina) bydło, dobytek[2]
odmiana:
(1.1, 1.7-8)
(1.2-6)
przykłady:
(1.1) Jakabądź bywa nasza chudoba, / Na pokaz światu, zawsześmy cudzej / Mądrości słudzy. / Prawem dla nas względy te oba: / — Jeść możesz, jak się tobie podoba — / Lecz się ubieraj takjak chcą drudzy[3].
(1.2) Chwalę szczęście stateczne: / Nie chceli też być wieczne, / Spuszczę, com wziął, a w cnotę własną się ogarnę / I uczciwej chudoby bez posagu pragnę[4].
(1.2) I po co to kwiecie rośnie, i dla kogo – / Żeby je wróg deptał swą przeklętą nogą? / I po co ta Wisła srebrne toczy fale – / Żeby w niej swe konie pławili Moskale! / Na co się te nasze dziewki wychowały – / Żeby dziś moskiewskie dzieci piastowały! / Oj, bracia Mazury! Krzywda nam się dzieje, / Ojcowską chudobę rozkradli złodzieje[5]
(1.2,4) Oj ci gospodarze, co gorzałkę lubią, / I siebie i żonę i dzieciny gubią; / Marnieje chudoba, bo nie ma opieki, / Przeklęta gorzałko przepadnij na wieki[6].
(1.4) Stary sam musiał myśleć o wszystkim teraz. Synowa szalała, syn pił i gdyby nie on, chudoba by wyzdychała i pole zaodłogowało[7].
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.3) chudzielec, chudeusz
antonimy:
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz.
zdrobn. gw. chudóbka, gw. chudobina
przym. daw. chudobny
przysł. daw. chudobnie, daw. chudobno
związki frazeologiczne:
etymologia:
(1.9) por. ukr. худоба[2]
uwagi:
(1.2) por. dobytek • inwentarz • majątek
tłumaczenia:
(1.1) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bieda
(1.4) zobacz listę tłumaczeń w haśle: inwentarz żywy
(1.5) zobacz listę tłumaczeń w haśle: bydlę
(1.7) zobacz listę tłumaczeń w haśle: chudość
źródła:
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Hasło chudoba w: Słownik języka polskiego, red. Jan Karłowicz, Adam Kryński, Władysław Niedźwiedzki, t. I, Warszawa 1900–1927, s. 306.
  2. 2,0 2,1 Zbigniew Greń, Helena Krasowska, Słownik górali polskich na Bukowinie, SOW, Warszawa 2008, s. 50; dostęp: 27 października 2018.
  3. Felicjan Faleński: Meandry.
  4. Jan Kochanowski: Pieśń IX, Księgi Wtóre.
  5. Teofil Lenartowicz: Jak to na Mazowszu.
  6. Władysław Ludwik Anczyc: Gorzałka.
  7. Józef Ignacy Kraszewski: Ulana.

chudoba (język czeski)

wymowa:
?/i
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda, nędza, ubóstwo
odmiana:
(1.1) blm,
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) chudoba venkovského obyvatelstvažít na hranici chudoby
synonimy:
(1.1) bída
antonimy:
(1.1) bohatství
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chudačka ż, chudák m, chudobka ż
czas. chudnout
przym. chudý
związki frazeologiczne:
chudoba cti netratí
etymologia:
uwagi:
źródła:

chudoba (język dolnołużycki)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
(1.1) chudobnosć
antonimy:
(1.1) bogatstwo
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. chudy
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

chudoba (język górnołużycki)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
synonimy:
antonimy:
(1.1) bohatstwo
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
przym. chudy
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła:

chudoba (język słowacki)

wymowa:
znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) bieda, nędza, ubóstwo
odmiana:
przykłady:
składnia:
kolokacje:
(1.1) hranica chudobygranica ubóstwa
synonimy:
(1.1) bieda, núdza, nedostatok
antonimy:
(1.1) bohatstvo, majetok, zámožnosť
hiperonimy:
hiponimy:
holonimy:
meronimy:
wyrazy pokrewne:
rzecz. chudôbka ż, chudobnosť ż
czas. chudobnieť ndk., schudobnieť dk.
przym. chudobný
przysł. chudobne
związki frazeologiczne:
etymologia:
uwagi:
źródła: