bez

bez (język polski)

bez (1.1) czarny

bez (1.2)

dom bez (2.1) okien

wymowa:

​, IPA: [bɛs], AS: [bes], zjawiska fonetyczne: wygł.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męskorzeczowy

(1.1) bot. roślina krzewiasta z rodzaju Sambucus; zob. też bez w Wikipedii

(1.2) bot. pot. lilak, ozdobna roślina krzewiasta z rodzaju Syringa, w szczególności jej kwiaty; zob. też lilak pospolity w Wikipedii

(1.3) środ. uczn. ktoś, kto przyjmuje sterydy anaboliczne

przyimek

(2.1) …służący do tworzenia konstrukcji, w których czynność została wykonana pomimo braku czegoś, co opisuje wyrażenie za przyimkiem

(2.2) …wchodzący do wielu związków frazeologicznych

(2.3) gw. (Poznań i Górny Śląsk) gw. sądec. przez (o przyczynie)

(2.4) gw. (Bukowina i Białystok) przez (o przestrzeni)

odmiana:

(1.1-2)

 

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	bez	bzy
dopełniacz	bzu	bzów
celownik	bzowi	bzom
biernik	bez	bzy
narzędnik	bzem	bzami
miejscownik	bzie	bzach
wołacz	bzie	bzy

(2.1-4) nieodm. (patrz uwagi)

przykłady:

(1.1) Lecznicze właściwości owoców czarnego bzu docenia coraz więcej osób.

(1.2) Kiedy znów zakwitną białe bzy…

(1.3) Zobacz, chodzi na siłkę od pół roku, a przypakowany – ten koleś to bez.

(2.1) Nie wolno prowadzić samochodu bez prawa jazdy.

(2.3) Andzia, jo zaś się bez ciebie spóźnia na szychta.

(2.4) Żulik bez plac pognał za psiukiem.

składnia:

(2.1-2) bez + D.

(2.3) bez + B.

kolokacje:

(1.1) czarny bez • bez koralowy • dziki bez • kwitnący bez • zapach / woń bzu • krzak / kępa bzu • rwać bez • białe bzy • bukiet bzów • pachnieć bzem • dom w bzach

(1.2) krzak / kępa bzu • herbata / sok / wino z bzu

(2.1) Dzień Bez Samochodu • Dzień Bez Tytoniu • Dzień Bez Imigrantów • szkoła bez przemocy • żyć bez celu • działać bez zahamowań • cena bez VAT-u • więzienie bez wyroku • nic o nas bez nas • czwórka bez sternika

synonimy:

(1.2) st.pol. biez

(1.3) sterydziarz

(2.1) pozbawiony, odrębny, osobny, oddzielny

antonimy:

(2.1) z, ze

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1) rzecz. bzowate

(1.2) przym. bzowy

(2.1) przyim. beze, przedr. bez-

związki frazeologiczne:

admirał bez floty • bez atu • bez ceregieli • bez ceremonii • bez czci i wiary • bez czucia • bez dwóch zdań • bez dżemu • bez głowy • bez granic • bez grosza przy duszy • bez happy endu • bez jaj • bez jednego wystrzału • bez kija nie podchodź • bez kitu • bez końca • bez krępacji • bez liku • bez ładu i składu • bez mała • bez mrugnięcia okiem • bez nerwów • bez nikakich • bez obawy • bez odwołania • bez ogródek • bez opamiętania • bez oporów • bez owijania w bawełnę • bez pamięci • bez pardonu • bez pokrycia • bez porównania • bez pośpiechu • bez potrzeby • bez prądu • bez przesady • bez przyszłości • bez pudła • bez reszty • bez rozgłosu • bez serca • bez sensu • bez ściemy • bez śladu • bez tchu • bez trudu • bez uszczerbku • bez wysiłku • bez zarzutu • bez zmazy • bez znieczulenia • bez żenady • być bez mapy • człowiek bez charakteru • człowiek bez kręgosłupa • człowiek bez twarzy • dom bez klamek • generał bez armii • jazda bez trzymanki • łaski bez / bez łaski • minister bez teki • nie bez kozery • noc bez gwiazd • odejść bez słowa • pieśń bez słów • pokój bez klamek • przejść bez echa • przyznać się bez bicia • rozumieć się bez słów • rycerz bez skazy • studnia bez dna • telegraf bez drutu • wchodzić bez mydła • więzienie bez krat • worek bez dna • wyjść bez szwanku • zostać bez gaci / zostać bez portek

przysłowia: nie ma dymu bez ognia • nie ma róży bez kolców • szewc bez butów chodzi

etymologia:

uwagi:

(2) przed zaimkiem mnie stosuje się formę „beze”: „beze mnie”

(2.3-4) zobacz też:  Porada „Na zarnach sie mełło bez wojne” w: Poradnia językowa PWN.

tłumaczenia:

(1.2) zobacz listę tłumaczeń w haśle: lilak

• albański: (2.1) pa
• angielski: (1.1) sambucus, elder, elderberry; (2.1) without
• arabski: (2.1) بدون ,دون, بلا, algier. arab. بلا ما
• baskijski: (1.1) intsusa; (2.1) gabe, barik
• białoruski: (1.2) бэз m; (2.1) без
• chorwacki: (2.1) bez
• dacki: (1.1) seba
• dolnołużycki: (2.1) bźez, bźeze, mimo
• duński: (2.1) uden
• esperanto: (1.1) sambuko; (1.2) siringo; (2.1) sen
• estoński: (2.1) ilma
• fiński: (2.1) ilman
• francuski: (1.1) sureau m; (2.1) sans
• górnołużycki: (2.1) bjez
• hebrajski: (2.1) בלי (bli)
• hiszpański: (2.1) sin
• holenderski: (2.1) zonder
• islandzki: (1.1) yllir m; (2.1) án
• kaszubski: (2.1) bez
• łaciński: (1.1) sambucus; (2.1) sine
• macedoński: (1.1) бозел m; (2.1) без
• maltański: (2.1) mingħajr
• niemiecki: (1.1) Holunder ż; (2.1) ohne
• nowogrecki: (1.1) σαμπούκος m; (1.2) πασχαλιά ż; (2.1) χωρίς, δίχως, άνευ
• polski język migowy:
  (w zapisie SignWriting)

  (2.1)
• rosyjski: (1.1) бузина ż; (1.2) бузина ż; (2.1) без; (2.2) без
• rumuński: (2.1) fără
• słowacki: (2.1) bez
• słoweński: (2.1) brez
• szwedzki: (1.1) fläder; (2.1) utan
• ukraiński: (1.1) бузина ż; (1.2) бузок m; (2.1) без; (2.2) без
• węgierski: (2.1) nélkül
• wilamowski: (1.1) hȫłunder m; (2.1) un, una, uny, ȫne, ona
• włoski: (1.1) sambuco m; (2.1) senza

źródła:

bez (język czeski)

bez (1.1)

wymowa:

​

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj męski nieżywotny

(1.1) bot. bez

odmiana:

(1.1)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	bez	bezy
dopełniacz	bezu	bezů
celownik	bezu	bezům
biernik	bez	bezy
wołacz	beze	bezy
miejscownik	bezu	bezech
narzędnik	bezem	bezy

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

bez (język kaszubski)

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez

(1.2) przez

odmiana:

przykłady:

(1.2) Darga szła bez las. → Droga prowadziła przez las.

składnia:

kolokacje:

(1.1) bez dëtków → bez pieniędzy

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

bez (język kurmandżi)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) szybkość

rzeczownik, rodzaj męski

(2.1) rodzaj, typ

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

(1.1) przym. beza

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

bez (język łotewski)

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez (kogoś, czegoś)

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

bez (slovio)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

без

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

bez (język słowacki)

wymowa:

znaczenia:

przyimek

(1.1) bez

(1.2) mat. minus, odjąć

odmiana:

przykłady:

(1.2) Osem bez troch je päť. → Osiem minus trzy jest pięć.

składnia:

kolokacje:

(1.1) byť bez rodičov / práce / bytu / zamestnania • bez ohľadu na niečo

synonimy:

(1.1) bezo

(1.2) mínus

antonimy:

(1.2) plus

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

bez (język tatarski)

zapisy w ortografiach alternatywnych:

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) szydło

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w papierowych słownikach lub wiarygodnych słownikach online. Jeśli znasz tatarski, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.

bez (język turecki)

wymowa:

znaczenia:

rzeczownik

(1.1) anat. gruczoł

odmiana:

przykłady:

składnia:

kolokacje:

synonimy:

antonimy:

hiperonimy:

hiponimy:

holonimy:

meronimy:

wyrazy pokrewne:

związki frazeologiczne:

etymologia:

uwagi:

źródła:

Hasło zaimportowane automatycznie – nie zostało zweryfikowane w papierowych słownikach lub wiarygodnych słownikach online. Jeśli znasz turecki, kliknij na Edytuj, dokonaj ewentualnych korekt i usuń niniejszy komunikat. Dziękujemy! Listę innych niesprawdzonych haseł w tym języku można znaleźć pod tym linkiem.